Yêu thích nhưng liệu có ai hiểu hết ý nghĩa đèn sen pha lê?

Nhiều Phật tử yêu hoa, có thú chơi hoa sen nhưng có lẽ chưa hiểu hết được ý nghĩa đèn hoa sen bàn thờ trong cuộc sống thông thường, trong phong thủy, Phật giáo và cả cách thức thờ cúng.

Luôn khoe sắc, tỏa mùi thơm cuốn hút và không bao giờ bị hòa lẫn giữa những thứ "tanh hôi" khác, hoa sen đi vào đời sống với rất nhiều ý nghĩa.

Ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo

Hoa sen xuất hiện nhiều trong Phật giáo: Phật Quan Âm ngồi trên đài sen, khi lễ Phật hai bàn tay chắp lại làm thành hình hoa sen chưa nở - kiểu lễ Liên hoa hợp chưởng, trong các công trình phật giáo nổi tiếng như chùa Một Cột, tháp Cử Phẩm liên hoa ở chùa Bút Tháp, chùa Tây Phương,… đều biểu hiện một vai trò quan yếu, ý nghĩa hoa sen một mực đối với tín ngưỡng.

Theo đó, trong Phật giáo, hoa sen được biết đến với sự thuần khiết, thức tỉnh và sát sao bởi nó mọc lên từ những vùng nước bùn lầy, hôi bẩn song lại giữ được bản thân hoàn toàn trong lành. Trong thần thoại Ai Cập, hoa sen được xem như một dấu hiệu của sự tái sinh với việc phá vỡ bề mặt nước mỗi buổi sáng cũng gợi lên ước vọng vươn lên đón ánh mặt trời, điều này được hệ trọng đến sự giác ngộ hoặc khả năng nhận ra Phật tính của con người.

Hoa sen có nhiều màu sắc khác nhau, và mỗi màu sắc thì lại mang một ý nghĩa riêng biệt:

- Hoa sen xanh: tượng trưng của ý thức về trí óc và kiến ​​thức. Trong nghệ thuật Phật giáo, hoa sen xanh luôn được thể như một phần mở và và sẽ không bao giờ quan sát thấy phần trọng tâm.

- Hoa sen trắng: Đây là đại diện cho một dạng ý thức trong sáng, của sự hoàn hảo ý thức. Nó cũng liên tưởng đến sự tịnh tâm bản chất của một người.

- Hoa sen tím: Màu hoa này có sự liên quan với các giáo phái huyền bí. Nó có thể được hiển thị như là một bông hoa nở hoặc búp hoa. Bốn cánh hoa sen tím là đại diện cho một trong những lời dạy của Đức Phật dẫn đến thức tỉnh bản thân và được coi là một trong những sự thật cao quý.

- Hoa sen hồng: Đây là hoa sen tối cao và được coi là hoa sen đích thực của Đức Phật.

- Hoa sen đỏ: Hoa sen này tượng trưng cho trái tim và ý nghĩa của nó có liên quan đến tình yêu và từ bi.

Hình ảnh sen trong kiến trúc

Trong kiến trúc Phật giáo, hình ảnh hoa sen đã được đưa vào trang trí ở vị trí chủ đạo. Ngay từ việc chọn thế đất làm chùa, người ta cũng phải lưu ý đến”… bên phải có hình hoa sen tràng phướn, lọng báu…”. Hoa sen cũng nằm trong Biểu tượng tòa sen nơi Phật ngự.

Tòa sen vừa là bệ đỡ cho pho tượng cao hơn, oai nghi hơn vừa mang ý nghĩa Đức Phật là đấng giác ngộ, đã tìm ra chân lý nên ngồi trên tòa sen để biểu lộ sự thanh tịnh tỏa sáng về trí tuệ.

Tòa sen biểu lộ Phật tánh nơi một con người đã phát triển rực rỡ. Đài sen thường được tạo thành hai lớp cánh hoặc ba lớp cánh ở dạng nở xòa mềm mại, nét cong uốn khá sắc sảo. Một lớp cánh quay xuống theo bàn tay phải của Phật thể hiện sự nhu thuận, một lớp cánh quay lên nâng đỡ Đức Phật biểu thị sự điều phục.

Tượng Phật dù đứng hay ngồi cũng đều ngự trên tòa sen nhiều tầng. Đó là sự thể hiện của linh thiêng thoát trần, sự nảy nở ý thức hướng thiện.

Sen còn được diễn đạt trên các kiến trúc ở cổng chùa và ở các tháp. Cổng chùa thường là cổng tam quan, nghĩa là cửa giới, cửa định và website cửa tuệ. Đó là ranh giới giữa cõi thánh với cõi phàm, lại biểu hiện phương châm tu hành của người Phật tử.

Vì lẽ đó, những họa tiết trang hoàng trên trụ cổng thường là cảnh sắc thanh tịnh hay truyện tích nhà Phật, trong đó không thể thiếu họa tiết hoa sen.

Hoa sen được đắp nổi trên trụ cột với một hoặc hai lớp cánh cong, thuôn. Trên những ô hộc cổng chùa, họa tiết hoa sen là cả một đóa sen tám cánh rõ ràng. Ba cánh dưới biểu trưng cho Tam bảo Phật-Pháp-Tăng. Năm cánh trên tượng trưng cho năm hạnh của năm vị Phật và Bồ-tát mà người phật tử muốn hướng tới.